به نقل از «دانا»

آداب و رسوم ماه رمضان در همدان؛ از سحرخوانی جارچی تا دوختن کیسه برکت و رسوم ماندگار ملایری ها

تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۴۴۶۹۶

زیبایی ماه مهمانی خدا به آداب و رسومی است که از قدیمی‌ها برایمان به جا مانده است. رسومی که همدلی، دستگیری و با هم بودن را بیشتر به یادمان می‌آورد در این روزها که بیش از هر زمان دیگری نیاز به همدلی و همیاری داریم.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصرهمدان؛ ماه رمضان از راه می رسد تا افرادی که کوله باری ندارند بتوانند در این ایام توشه ای جمع کنند و به تجدید تقوا بپردازند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شب های احیای این ماه مبارک اهمیت ویژه ای بین مردم دارد و بسیاری در این شب ها به راز و نیاز می پردازند.

در اکثر شهرها و استان های ایران با قومیت های مختلف، دارای آداب خاصی هستند و استان همدان نیز از این قائده مستثنی نیست؛ همچنین شهرستان های آن نیز هر کدام آیین خاص

خود را دارند.

به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، جشن پیش از ماه رمضان را کلوخ‌اندازان می‌گویند که در اکثر نقاط ایران از جمله همدان این آیین در آخرین روز از ماه شعبان از سال قمری برگزار

می‌شود؛ جشنی که از متون کهن یادی از آن نشده یا نگارنده از آن بی‌اطلاع بوده است. رسم بر آن بود که اغلب مردم همدان وسایل مورد نیاز و خوراک خود را آماده کرده و به اطراف

شهر و آبادی به ویژه کشتزارها و باغ می‌رفتند و بساط چای و خوراکی را عَلَم می‌کردند.

در این آیین، هنگام عصر کلوخ برمی داشتند و نیت می‌کردند تا پایان ماه گناه نکنند و سپس کلوخ را محکم بر زمین می‌زدند. پیشینیان معتقد بودند با شکستن کلوخ، امیال نفسانی خود را

زیر پا می‌گذارند و میل به پیروی از نفس را در خود می‌شکنند.

عده‌ای از همدانی‌ها نیز از بزرگ تا کوچک در قدیم هنگام غروب در این آیین کلوخی را در دست می گرفتند و رو به قبله می ایستادند و با این دعا که خدایا گناهان و کارهای بد گذشته

را شکستیم، خود را برای عبادت و روزه ماه رمضان آماده می‌کردند، آنگاه کلوخ را محکم بر زمین می‌زدند تا خُرد شود.

دوختن کیسه برکت

دوختن «کیسه برکت» هم از دیگر رسم‌های رایج در همدان است که در روز ۲۷ این ماه برگزار می‌شود. این رسم مخصوص بانوان است و آنهایی‌ که می‌خواهند آن را به‌جا آورند برای

اقامه نماز ظهر و عصر به مسجد می‌روند و قطعه‌ای پارچه‌ و نخ و سوزن همراه خود می‌برند و بین نماز ظهر و عصر کیسه برکت را می‌دوزند.

آنها در این کیسه مقداری پول می‌گذارند و معتقدند این کار موجب افزایش خیر و برکت می‌شود. سپسپول‌ها را بین اعضای خانواده تقسیم می‌کنند تا خیر و برکت نصیب همه آنها شود.

غذاهای ویژه رمضان

همدانی‌ها مانند مردم سایر نقاط کشور غذاها و خوردنی‌های ویژه‌ای برای ماه رمضان دارند که برخی را روی سفره افطار و برخی را روی سفره سحر می‌گذارند.

این اقلام شامل آش رشته، فرنی، ترحلوا، طاس کباب، شامی کباب، سرداشی، بورانی و شیر برنج برای افطار و رشته پلو و آبگوشت مرغ برای سحر است.

همچنین کماج، انگشت پیچ، پنجه‌خاله، نیس(نیست) در جهان و آگرده در کنار زولبیا و بامیا از شیرینی‌های رایج در همدان است. در مناطق روستایی هم هنوز نان‌های اوفاق، گرده‌چرب

و شاتی نیز پخته می‌شود.

جمع کردن خرده‌نان‌های سفره‌ افطاری

مردم همدان باور جالبی دارند که همین باور بین ‌آنها موجب به وجود آمدن رسمی شده‌است.

برخی از خانواده‌ها بعد از هر افطار، خرده‌نان‌های سر سفره را جمع‌ می‌کنند و در ظرفی مخصوص می‌ریزند و آنها را در کمال رعایت نکات بهداشتی نگه‌می‌دارند تا خرده‌نان‌ها تمیز

و سالم بمانند.

بعد این خرده‌نان‌ها را عید قربان بیرون می‌آورند و با آبگوشت ویژه‌ای گه از گوشت قربانی تهیه می‌شود، مخلوط و میل می‌کنند. باید توجه داشت که هوای همدان سرد و خشک است.

بر همین اساس می‌توان مدت‌ها انواع نان را در صورت گذاشتن در مکان مناسب، بی‌آن‌که دچار کپک‌زدگی شود نگهداری کرد.

گلریزان در زورخانه های همدان

همدانی ها در یکی از شب های ماه مبارک رمضان در زورخانه ای به ورزش باستانی می پردازند و در این میان به جمع آوری کمک های نقدی می پردازند تا در انتها برای کمک به

زندانیان صرف شود.

هر کدام از شهرستانهای همدان نیز دارای آداب و رسوم خاصی در رمضان هستند؛ مثلا مردم در شهرستان ملایر معتقد بودند که در ایام ماه رمضان دست‌هایشان را برای دعا به سوی

خداوند بلند می‌کنند، اگر دست‌های‌ آنها حنایی نباشد، از درگاه الهی بی‌نصیب خواهند ماند و با این اعتقاد سعی می‌کردند رنگ حنا را تا آخر ماه رمضان حفظ کنند.

پختن آش ترش در روز عید فطر در بسیاری از نقاط استان همدان به ویژه روستاها رسم است و معتقد هستند که برای دستگاه گوارش مفید است و امروز همچنان این رسم تداوم دارد.

یکی از رسوماتی هم که دراین سالها جای گرفته حضور مردم و مناجات شب های قدر در کنار مزار شهداست که هر ساله پررنگ تر می شود.

انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: خرده نان ها کیسه برکت ماه رمضان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۴۴۶۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خاموشی صدایی ماندگار

اهالی رادیو در چند وقت اخیر هر خبری که از مسعود اسکویی، گوینده و مجری پیشکسوت می‌شنیدند، دل‌دل می‌کردند که خبر رفتن او نباشد؛ خبری که در نهایت روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت منتشر شد تا اسکویی را برای همیشه تبدیل به خاطره کند و داغی بر دل دوستدارانش شود.

به گزارش ایسنا، متن پیش رو یادنامه روزنامه «جام‌جم» برای مسعود اسکویی، گوینده رادیو است که روز چهارشنبه دار فانی را وداع گفت.

هربار که در طول سال‌های قبل پیچ رادیو را می‌چرخاندیم تا صدا به وقت ورزش به گوش‌مان برسد، صدای مسعود اسکویی نشان‌مان می‌داد که به ایستگاه رادیو ورزش رسیدیم‌؛ همین‌قدر آشنا و پر از خاطره. مسعود اسکویی را باید ازجمله قدیمی‌ترین مجریان و گویندگان ورزشی صدا و سیما دانست. او اخیرا به واسطه شکستگی ناحیه لگن و پا در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شده بود و در نهایت چشم از جهان فروبست. زنده‌یاد اسکویی دوره تهیه‌کنندگی برنامه‌های تلویزیونی را در تلویزیون آلمان گذراند و یک سال در شهرهای زونه گورگ و ماینس با تلویزیون همکاری کرد. یکی از شاخصه‌های او در اجرا، ارائه گزارش مسابقات ورزشی بدون نگاه جانبدارانه بود. اسکویی ازجمله گویندگانی بود که بیش از پنج دهه در رادیو و تلویزیون فعالیت ‌کرد و با صدای متفاوت و جوانی که داشت، مخاطبان را پای رادیو و تلویزیون می‌کشاند. او از سال ۱۳۴۵ به استخدام تلویزیون ملی ایران درآمد و سابقه حدودا ۵۷ سال گزارشگری و فعالیت در رادیو و تلویزیون را برای خود به ثبت رساند. ابتدای کار او گویندگی اخبار در تلویزیون بود و با گزارش بازی دوستانه فوتبال بین تیم‌های پرسپولیس و کویت (در کویت، سال ۱۳۵۰) وارد تیم گزارشگران شد. صدای خاص او باعث شد در دورانی که تلویزیون هنوز فراگیر نشده بود، بسیاری از مخاطبان صحنه‌های مسابقات ورزشی را با صدای او در خاطر تجسم کنند. 
   
استمرار برای ماندگاری
استاد اسکویی پیش از این و به مناسبت سالگرد رادیو ورزش گفته بود: ۲۲ سال پیش شاید خیلی‌ها می‌گفتند شما در شبکه رادیویی ورزش چه کار می‌خواهید بکنید؟ چه می‌خواهید بگویید؟ اما امروز می‌بینیم شبکه ورزش به جایی رسیده که حتی ۲۴ ساعت هم برای آن کم است و باید کانال دیگری هم کنار این شبکه باشد و اگر آن کانال هم راه‌اندازی شود، برای آن ۲۴ ساعت برنامه خواهیم داشت چون این شبکه توسعه یافته و مخاطبان وفاداری پیدا کرده است.او عنوان کرده بود: تخصص اصلی‌ام، والیبال است ولی چون آن زمان تعداد کسانی که گزارش ورزشی می‌کردند کم بود، فوتبال هم گزارش می‌کردم. مجبور بودیم همه ورزش‌ها غیر ازکشتی را هم  گزارش کنیم. دردوران آموزش یاد داده‌اند که باید طوری گزارش تهیه کنیم که مخاطب خودش را درکنار زمین احساس کند. وقتی درگزارش والیبال می‌گویم که از منطقه۲ آبشار را زدند، شنونده باید بداند منطقه ۲ کجاست. یک گزارشگر ورزشی باید دقیق شماره لباس ورزشکار را بلد باشد یا باید بداند پست فلان بازیکن چیست و درچه منطقه‌ای بازی می‌کند. حتی رنگ لباس‌ها را باید برای شنونده توضیح دهیم؛ مثلا زمانی که می‌گویم توپ در منطقه ۲ خوابید، باید تشریح کنم که توپ درمنطقه دوی زمین کدام تیم خوابید! اینها را باید دقیق درگزارش‌ها رعایت کرد که متأسفانه برخی دوستان از آن غافلند.یا مثلا وقتی می‌گویم لیبرو، باید توضیحبدهم لیبرو چه کسی است. مجری یا گزارشگر نباید جانبداری کند و علائق خودش را نشان بدهد چون هر بیننده یا شنونده‌ای زود متوجه می‌شود گزارشگر به چه سمت و سویی گرایش دارد. البته گاهی که تیم‌های با تیم‌های خارجی بازی دارند که طرفداری نسبی قابل قبول است. 
   
یک عاشق و یک صدای ماندگار 
دوستان و همکاران مسعود اسکویی خاطرات بسیاری از او دارند. خسرو والی‌زاده، گزارشگر قدیمی در همین خصوص به جام‌جم گفته بود: من و آقای اسکویی بیش از ۳۰ سال همکار بودیم و در واقع ایشان استاد من بود. مرتب هم با هم کار می‌کردیم اما این اواخر به دلیل شرایط جسمانی، ایشان کمتر سر برنامه می‌آمد. در این مدت هم وزیر و برخی بازیکن‌های قدیمی به عیادت‌شان رفتند. ما در برنامه‌های بسیاری همکار بودیم اما برنامه‌ای که به صورت طولانی‌مدت در خدمت‌شان بودم برنامه «صدای ورزش» بود که البته مدتی است پخش نمی‌شود. من فکر می‌کنم دلایل بسیاری باعث می‌شود یک نفر تا این حد در کار خود موفق باشد و مردم هم دوستش داشته باشند. یکی از مهم‌ترین آنها عشق به کارشان بوده. چون من هم این خصوصیت را دارم و به‌نظرم تا کسی به کارش عشق نورزد و آن را دوست نداشته باشد و در درجه اول به درآمد آن فکر ‌کند، نمی‌تواند در کارش موفق و ماندگار شود. مورد بعدی، صدای ایشان بود که بسیار صدایی مخملی و ماندگار و بسیار جذاب و گیرایی داشت و بعد هم باشخصیت و بی‌حاشیه بودنش و احترامی که در جمع رسانه‌ای‌های ورزشی دارد، باعث چنین شخصیتی ماندگار شد. 
   
صدای ماندگار ورزش ایران
کیومرث هاشمی، وزیر ورزش هم در پی درگذشت مسعود اسکویی پیام تسلیت منتشر کرد. در متن پیام او آمده است: در نهایت تأسف و تاثر، گوینده پیشکسوت رادیو «استاد مسعود اسکویی» دعوت حق را لبیک گفت و به دیار باقی شتافت. زنده‌نام استاد مسعود اسکویی با صدای خاص، شاخص و کم‌نظیرش راوی لحظات افتخارآفرین ورزشکاران و تیم‌های ورزشی ایران عزیز بود و همواره صدای نافذش در گوش مردم ورزش‌دوست، طنین‌انداز می‌شد. صدای ماندگاری که یادآور روایت‌های مختلفی از ورزش ایران بود و همواره با صداقت، تخصص و انصاف سخن بر زبان می‌راند و نقش‌آفرینی مهمی در شور و نشاط اجتماعی داشت و با نقد و نظرهای کارشناسانه‌ خود اثرات مهمی را در ورزش کشور برجای گذاشت.بدون شک آنچه از مسعود اسکویی به‌عنوان یک شخصیت برجسته‌ رسانه‌ای در تاریخ ورزش ایران و رسانه‌ ملی به یادگار ماند، می‌تواند الگوی مناسب و قابل اعتنا برای جوانان علاقه‌مند به این حرفه باشد. به این وسیله ضایعه فقدان اندوهبار گوینده‌ توانا و فرهیخته‌ رادیو را به خانواده‌ محترمش، همکاران این مرحوم در رسانه‌های جمعی و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران خصوصا اهالی رادیو ورزش تسلیت می‌گویم و برای آن عزیز غفران و رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان صبر و سلامتی خواستارم. 

 چشم امید به بازگشت او داشتیم
در پی درگذشت مسعود اسکویی، گوینده پیشکسوت رادیو و تلویزیون، رئیس سازمان صداوسیما در پیامی درگذشت وی را تسلیت گفت. متن پیام به این شرح است: چشم امید به بازگشت و بهبود استاد مسعود اسکویی داشتیم تا بار دیگر با صدای جادویی و سحرانگیز خود، گوش‌های‌مان را بنوازد. در گفت‌وگو با استاد که روی تخت بیمارستان بود جز امید به آینده و انرژی فراوان شنیده نمی‌شد. دوست داشتیم خبرهای خوش موفقیت‌جوانان‌مان در المپیک پیش‌رو و مسابقات جهانی را از زبان او بشنویم، ولی در برابر تقدیر الهی چه می‌شود کرد. درگذشت استاد مسعود اسکویی را به خانواده، دوستان و اهالی رادیو تسلیت گفته و برای آنان صبر الهی و برای آن مرد محترم و باوقار، رحمت الهی مسالت می‌کنم.
   
گوینده‌ای متعهد و مشتاق 
همچنین علی بخشی‌زاده، معاون صدای رسانه ملی هم در پیامی درگذشت مسعود اسکویی، گوینده رادیو را تسلیت گفت. در پیام تسلیت بخشی‌زاده عنوان شده است: با نهایت تأسف و تأثر درگذشت شادروان «استاد مسعود اسکویی» پیشکسوت گرانقدر عرصه رادیو و گوینده نام‌آشنا و صدای ماندگار رادیو ورزش را به جامعه رسانه و ورزش کشور تسلیت عرض می‌کنم. مرحوم مسعود اسکویی عزیز که عمر پربرکت خود را وقف خدمت به مردم و انعکاس شور و هیجان رویدادهای ورزشی به مخاطبان رادیو کرد، با صدایی گرم و گیرا و لحنی صمیمی و به یادماندنی، خاطرات ماندگاری را در اذهان شنوندگان به یادگار گذاشت. تعهد، اخلاق حرفه‌ای، شور و اشتیاق وصف‌ناپذیر ایشان به ورزش و عشق بی‌حد و مرز به رادیو، الگویی ارزشمند برای نسل‌های آینده گویندگان و اهالی رسانه خواهد بود. درگذشت این گوینده پیشکسوت و پرتلاش، ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای جامعه رسانه و ورزش کشور است. از خداوند متعال برای ایشان رحمت واسعه و علو درجات و برای خانواده محترم، صبر و شکیبایی آرزومندیم. او تا آخرین نفس در رادیو ورزش به عشق مخاطبان زندگی کرد و یاد و خاطره او همواره در قلب‌های‌مان زنده خواهد ماند.

انتهای پیام